Niet alles mag zomaar gezegd en geschreven worden, al zou je dat vandaag de dag niet zeggen. Om het minste of geringste wordt immers in het openbaar of via computer of sociale media de medemens verrast met kwalificaties die nu niet bepaald netjes genoemd kunnen worden. Wanneer zijn die kwalificaties niet alleen maar niet netjes, maar ook strafbaar?
Juristen zeggen: dat hangt er vanaf. Want wat is beledigend in de zin van artikel 266 Wetboek van Strafrecht, het artikel dat belediging strafbaar stelt?
De Hoge Raad heeft op enig moment uitgemaakt dat een uitlating als beledigend in de zin van de wet moet worden beschouwd als ze de strekking heeft een ander aan te randen in zijn eer of goede naam. Beledigend zijn in ieder geval die kwalificaties, uitdrukkingen en termen die zonder meer geschikt zijn om daarmee iemands waardigheid te miskennen. Tot die categorie horen zeker populaire scheldwoorden als klootzak, kuthoer, kanker- en teringlijer.
Maar ook woorden waarvan het gebruik op zichzelf in het algemeen niet beledigend is, kunnen een strafbare belediging opleveren. Bepalend daarbij is de context waarin ze gebruikt worden. Zo is in de visie van de Hoge Raad het gebruik van de woorden flikker of mierenneuker op zichzelf niet beledigend, maar worden deze woorden bijvoorbeeld met luide stem in het openbaar en ten overstaan van meerdere mensen gebezigd, dan wordt als snel geconcludeerd dat deze woorden de strekking hebben om de persoon tegen wie ze worden gericht in zijn eer of goede naam aan te randen en worden ze als beledigend aangemerkt.
Een strafbare belediging levert als snel een boete van € 150,-- op. Is het slachtoffer een politieagent, een hulpverlener of een functionaris in het openbaar vervoer dan komt daar nog een schepje bovenop. Het is dus verstandiger (en goedkoper!) om niets te zeggen, of, als dat in de gegeven omstandigheden echt niet lukt, een zelfverzonnen (en vooral, onschuldig klinkend) scheldwoord te gebruiken. Onze persoonlijke favorieten zijn “eikelboom” en “spiegelei”.
